بلاکچین چیست و چه کاربردهایی دارد؟
اگر بخواهیم فناوری بلاک چین را تعریف کنیم، باید بگوییم که
بلاکچین نوع جدید و خاصی از شبکه اینترنتی است که در آن اطالاعات مختلف به صورت بلوکهای هم شکل طبقه بندی میشوند.
بلاکچین یک شبکه هوشمند است که رمز ارزها روی این شبکه هوشمند برنامه نویسی و کد نویسی میشوند.
در واقع به زبان ساده میتوان این چنین بیان کرد که بلاکچین یک پایگاه توزیع داده مبتنی بر اجتماع میلیونها نقطه اشتراک است که به صورت هم زمان دادههایی در آن ثبت و اصلاح میشوند که میتوان با بهره گیری از این پلتفرم باز، آزاد و در عین حال پیچیده، به تبادلات مالی، علمی و اطلاعاتی پرداخت که از مهمترین فناوریهای مبتنی بر پلتفرم بلاک چین میتوان به ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده همچون بیت کوین اشاره کرد.
بلاک چین سیستمی است از ثبت اطلاعات به گونهای که تغییر، هک یا تقلب سیستم را دشوار یا غیرممکن میکند. یک بلاک چین اساساً یک دفتر دیجیتالی از تراکنشها است که کپی شده و در کل شبکه سیستمهای رایانهای روی بلاک چین توزیع میشود. هر بلوک در زنجیرهای شامل تعدادی تراکنش است و هر بار که تراکنش جدیدی در بلاک چین اتفاق می افتد، رکوردی از آن تراکنش به دفتر کل هر شرکت کننده اضافه میشود. پایگاه داده غیرمتمرکز مدیریت شده توسط چندین شرکت کننده به عنوان فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) شناخته میشود.
درباره بلاک چین بیشتر بدانید
بلاک چین نوعی از DLT است که در آن تراکنشها با امضای رمزنگاری غیرقابل تغییر به نام هش ثبت میشوند. این بدان معناست که اگر یک بلوک در یک زنجیره تغییر کند، بلافاصله مشخص میشود که دستکاری شده است. اگر هکرها میخواستند یک سیستم بلاک چین را خراب کنند، باید هر بلوک در زنجیره را در تمام نسخههای توزیع شده زنجیره تغییر دهند.
بلاکچین هایی مانند بیت کوین و اتریوم با اضافه شدن بلاکها به زنجیره به طور مداوم و پیوسته در حال رشد هستند که به طور قابل توجهی به امنیت دفتر کل میافزاید. همانطور که گفتیم بلاکچین نوعی پایگاه داده مشترک است اما با یک پایگاه داده معمولی تفاوت دارد و وجه تمایز آن در نحوه ذخیره سازی اطلاعات است. بلاک چین دادهها را در بلوکهایی ذخیره میکند که سپس از طریق رمزنگاری به یکدیگر مرتبط میشوند.
با ورود دادههای جدید، آنها وارد یک بلوک جدید میشوند. هنگامی که بلوک با دادهها پر شد، به بلوک قبلی زنجیر میشود، که باعث میشود دادهها به ترتیب زمانی به هم متصل شوند. انواع مختلفی از اطلاعات را میتوان در یک بلاک چین ذخیره کرد، اما رایجترین استفاده تا کنون به عنوان دفتر کل برای تراکنشها بوده است.
در مورد بیتکوین، بلاکچین بهصورت غیرمتمرکز استفاده میشود تا هیچ فرد یا گروهی کنترل آن را نداشته باشد و در واقع همه کاربران به طور جمعی کنترل را حفظ میکنند. بلاکچین های غیرمتمرکز تغییر ناپذیر هستند، به این معنی که دادههای وارد شده برگشت ناپذیرند. برای بیت کوین، این بدان معناست که تراکنشها به طور دائم ثبت میشوند و برای همه قابل مشاهده هستند.
یک بلاک چین چگونه کار میکند؟
هدف بلاک چین این است که اجازه دهد اطلاعات دیجیتال ثبت و توزیع شود، اما ویرایش نشود. به این ترتیب، بلاک چین پایه و اساس دفاتر غیرقابل تغییر یا سوابق تراکنشهایی است که نمیتوان آنها را تغییر داد، حذف کرد یا از بین برد. به همین دلیل است که بلاک چین ها به عنوان فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) نیز شناخته میشوند.
اولین بار در سال 1991 بلاکچین به عنوان یک پروژه تحقیقاتی پیشنهاد شد. مفهوم بلاکچین قبل از اولین کاربرد گسترده خود در سال 2009 استفاده گردید که اولین ارز دیجیتالی که بر اساس آن روی کار آمد، بیت کوین بود. در سالهای بعد، استفاده از بلاکچین از طریق ایجاد ارزهای دیجیتال مختلف، (برنامههای کاربردی مالی غیرمتمرکز DeFi) گسترش یافته است. همچنین توکن های غیر قابل تعویض (NFT) و قراردادهای هوشمند از آن بهره میبرند.
در چند سال اخیر ارزهای دیجیتال رمزنگاریشده بسیاری همچون بیتکوین، و اتریوم از محبوبیت و استقبال بینظیری برخوردار شده و کاربران بسیاری در سراسر جهان به دنبال استخراج آنها توسط ماینرها و تبدیل پولهای خود به ارزهای دیجیتال هستند؛ چراکه این روزها بسیاری از افراد با خرید و استخراج این ارزها توانستهاند به پول زیادی دست پیدا کنند.
بیت کوین از سال ۲۰۰۹ میلادی معرفی شد و به تدریج به مشهورترین ارز دیجیتال در سراسر جهان که ارزش بسیار بالایی پیدا کرد، تبدیل شد. گفته میشود ارزهای دیجیتال رمزپایه غیرقابل هک هستند و باید به صورت ناشناس و با استفاده از سخت افزارهای قدرتمندی از پلتفرمهای مخصوص استخراج این نوع ارزهای مجازی، استخراج یا به اصطلاح ماینینگ شوند. در واقع باید گفت که ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده بر پایه فناوری بلاک چین (Blockchain) هستند که حقیقتاً نقش یک پایگاه داده را برای رمزنگاری، ثبت و ایمن سازی تراکنشهای دیجیتالی بازی میکنند.
بلاک چین و اجزای تشکیل دهنده آن
در حقیقت بلاکچین فناوری جدیدی است که به واسطه آن سیستم تبادل پول در جهان متحول شده است. واژه بلاک چین (Blockchain) ترکیبی از دو کلمه Block (بلوک) و Chain (زنجیره) است. این فناوری در حقیقت زنجیرهای از بلوکهاست. به زبان ساده بلاکچین یک سیستم برای ثبت و نگهداری اطلاعات است که این اطلاعات میتواند شامل هر چیزی باشد. مثلاً اطلاعات تراکنش بانکی، مبلغ، تاریخ تراکنش، مشخصات پرداخت کننده و دریافت کننده، اطلاعات اجاره یک خانه، مثل مشخصات خانه، میزان اجازه، مدت قرارداد اجاره و مشخصات اجاره دهنده و اجاره کننده خانه.
بهترین خصوصیت بلاکچین، غیر متمرکز بوده آن است. این بدان معناست که هیچ دولت، شرکت یا بانکی نمیتواند آن را تحت کنترل بگیرد. چرا که مالک اصلی آن شما هستید و غیرمتمرکز بودن باعث میشود که کلاهبرداری در قبال آن به صفر برسد. برای اطلاع از تراکنشهایی که انجام میشود، میتوانید آدرس هش تراکنش مربوطه را که معمولاً ترکیبی از اعداد و حروف میباشد را در داخل سایت بلاکچین مورد نظر وارد کنید و اطلاعات آن را مشاهده نمایید.
امنیت بلاکچین چگونه است؟
در تعریف بلاکچین به زبان ساده میتوان گفت که بلاکچین (Blockchain) به عنوان دفتری برای ذخیره دادههای غیرمتمرکز است که به شکلی ایمن به اشتراک گذاشته میشود. در فناوری بلاکچین گروهی از شرکتکنندگان منتخب، دادهها را به اشتراک میگذارند. با خدمات بلاک چین، دادههای تراکنش از منابع متعدد را میتوان به راحتی جمع آوری و ادغام کرد و به اشتراک گذاشت.
دادهها در قالب بلوکهایی با شناسههای منحصربهفرد که رمزنگاری شده است، به هم متصل میشوند. این در واقع همان معنای لغوی بلاکچین است که تحت عنوان زنجیرهای از بلوکها به شهرت رسیده است.
بلاکچین یکپارچگی دادهها را تضمین میکند و دادههای تکراری حذف خواهند شد، به این صورت امنیت افزایش مییابد. در یک سیستم بلاک چین، از تقلب و دستکاری دادهها جلوگیری میشود، چون دادهها بدون اجازه طرفین، قابل تغییر نیستند. دفتر کل بلاک چین را میتوان به اشتراک گذاشت، اما نمیتوان آن را تغییر داد. اگر کسی سعی کند دادهها را تغییر دهد، به همه شرکتکنندگان هشدار داده میشود و مشخص میشود چه کسی این کار را انجام میدهد. به طور کلی بلاکچین از سه عنصر مهم تشکیل شده که عبارتند از: بلوکهای داده، گره یا نودها، استخراج کنندهها یا ماینر.
با برخی از مفاهیم و اصطلاحات مربوط به بلاکچین آشنا شوید
بلوکهای موجود در بلاکچین در گرهها ذخیره میشوند و گره یا نود (node) در حقیقت کامپیوترها یا واحدهای ذخیرهسازی هستند که دادهها را بهروز نگه میدارند. هر گره قادر است نشان دهد که آیا بلوکی از زمان اضافه شدنش تغییر کرده یا خیر. زمانی که یک گره جدید به شبکه بلاک چین اضافه میشود، یک کپی از تمام بلوکهای موجود در زنجیره برای او دانلود میشود. بنابراین گره جدید با گرههای دیگر همگام سازی میشود و آخرین نسخه بلاک چین را در اختیار میگیرد. از این رو میتواند هر بلوک جدیدی را مانند سایر گرهها دریافت نماید.
بلاکچین دو نوع عمومی و خصوصی دارد. نوع عمومی آن بدون مجوز است و هر کسی میتواند بدون محدودیت در آن شرکت نماید. اغلب ارزهای دیجیتال بر روی بلاکچین عمومی هستند و به واسطه قوانین یا الگوریتمهایی که تحت عنوان الگوریتم اجماع شناخته میشود، عمل میکنند. اما نوع خصوصی بلاکچین نیاز به مجوز دارد و در واقع سازمانها باید به برخی افراد مجوز دسترسی به دادههای یک بلاکچین خصوصی را بدهند. به عنوان مثال پلتفرم بلاکچین اوراکل از نوع خصوصی بلاکچین است.
بلاکچین چه کاربردهایی دارد؟
خوب است بدانید که کاربرد بلاکچین فقط مختص ارزهای دیجیتال نبوده و در آینده پیش بینی میشود که تمامی حوزهها اعم از املاک، بانکها و … اطلاعاتشان را بر روی بستر بلاکچین که البته بسیار امن و مطمئن میباشد، پیاده سازی کنند. همانطور که گفتیم blockchain از دو واژه بلاک یعنی محلی که دارایی ما در آن ذخیره میشود و چین، مسیر انتقال یا جابجایی این داراییها تشکیل شده است.
داراییها همان ارزهای دیجیتال هستند که عبارتند از بیت کوین، اتریوم، اسمارت چین و … که این ارزها بلاکچین مخصوص به خودشان را دارند. به ارزهای دیجیتالی که بلاکچین خودشان را دارند، کوین گفته میشود و به ارزهای دیجیتالی که از بلاکچین بقیه استفاده میکنند، توکن می گویند.
به طور کلی هزاران کاربرد برای بلاکچین وجود دارد. مثلاً علاوه بر ارزهای دیجیتال، توسعهدهندگان، بازیهای بلاکچین را معرفی کردهاند که تحت عنوان بازیهای کریپتویی شناخته میشوند. این بازیها باعث درآمد زایی افراد شرکت کننده میشوند و باعث جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی و کمک به اموری همچون حل مشکلات بازیها همچون دستکاری و هک، مشکلات پرداخت و … شوند.
همچنین خدمات املاک و مستغلات میتواند به شکل بهتری توسط بلاکچین ها اداره شود. مشکلات معاملات، مشکلات خریداران و فروشندگان، اختلافات اداری و عدم نیاز به واسطهها با این فناوری امکان پذیر شده است. سیستمهای املاک و مستغلات بلاکچین، تمامی اطلاعات قراردادها و فهرستبندی شفافی از دادههای مربوط به آنها را نگهداری میکنند و امنیت بسیار بالایی دارند.
بیشتر بخوانید : متاورس چیست؟
دیدگاهتان را بنویسید